Εν μέσω θερινής ραστώνης, το Υπουργείο Παιδείας έφερε για ψηφοφορία και τελικά υπερψηφίστηκε το Νομοσχέδιο που φέρει τον μακροσκελή τίτλο: «Ρυθμίσεις για την Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πύλη και το Ψηφιακό Φροντιστήριο, επαγγελματικός προσανατολισμός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μέτρα στήριξης του εκπαιδευτικού συστήματος στις απομακρυσμένες περιοχές και λοιπές ρυθμίσεις».Ρυθμίσεις οι οποίες δεν έχουν ένα σαφές θετικό αποτύπωμα στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, τους εργαζόμενους σε αυτήν αλλά και τους μαθητές, ωστόσο μεταβάλλουν τη φυσιογνωμία της εκπαίδευσης και δεν είμαι καθόλου βέβαιη ότι αυτή η μεταβολή είναι προς όφελος των μαθητών/τριών και της εκπαιδευτικής κοινότητας εν γένει.
Συγκεκριμένα, καθιερώνει τη διαδικτυακή εξ αποστάσεως εκπαίδευση, επίσημα πλέον σε απομακρυσμένες περιοχές -ειδικάσε νησιά- σε μαθήματα πλην τεσσάρων ειδικοτήτων εκπαιδευτικών (φιλολόγους, μαθηματικούς,φυσικές επιστήμες και πληροφορική) ,οι οποίοι θα διδάσκουν με φυσική παρουσία. Την εξ αποστάσεως εκπαίδευση όλοι και όλες ακολουθήσαμε υποχρεωτικά ως έκτακτη συνθήκη λόγω της πανδημίας. Όσοι και όσες έχουμε εμπειρία ετών στην εκπαίδευση γνωρίζουμε ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει πολύ καλά μαθησιακά αποτελέσματα σε ενήλικες αλλά όχι σε ανήλικους μαθητές/τριες, ενώ ακόμη και σήμερα υφιστάμεθα τις συνέπειες εκείνης της περιόδου, που έχουν να κάνουν με παιδαγωγικά και μαθησιακά κενά και ελλείμματα που προέκυψαν σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης και ακόμη δεν μπορούμε να καλύψουμε. Επαναστατικό και μεταρρυθμιστικό θα ήταν να επινοήσει τρόπους το Υπουργείο να διατηρήσει ζωντανή την επαφή των μαθητών και μαθητριών με το σχολείο και τη μαθησιακή διαδικασία και ό,τι άλλο συνεπάγεται η σχολική ζωή για τα παιδιά ειδικά των μικρών τάξεων.(π. χ. μεταφορά μαθητών σε όμορα σχολεία). Για να μην αναφερθούμε στο τι σημαίνει ένα σχολείο για την τοπική κοινωνία ειδικά των ακριτικών μας νησιών και στο τι σηματοδοτεί το κλείσιμο ή η υπολειτουργία μίας σχολικής μονάδας στην περιοχή.
Και μέσα από το νομοσχέδιο το Υπουργείο υπερηφανεύεται για το… επίτευγμα του Ψηφιακού φροντιστηρίου. Θα μου πει κάποιος/α : μα είναι κοινό μυστικό ότι όλοι οι μαθητές και μαθήτριες καταφεύγουν στα φροντιστήρια ειδικά στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Γιατί να μη δοθεί αυτή η ευκολία και μάλιστα δωρεάν από το Υπουργείο Παιδείας; Σύμφωνοι, αλλά το πάγιο αίτημα κυρίως των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων είναι να σταματήσει η Παραπαιδεία. Άρα, αν το Υπουργείο ήθελε να στηρίξει την ευάλωτη οικονομικά οικογένεια έπρεπε να καταστήσει μη αναγκαίο το φροντιστήριο κι όχι να …κομπορρημονεί επειδή με τη βούλα πλέον το καθιστά απαραίτητο. Έχουν ήδη βγει οι βαθμοί των Πανελλαδικών, είδαμε και ακούσαμε για τη δυσκολία των θεμάτων – εδικά στη θετική κατεύθυνση- είδαμε τις κενές θέσεις σε πολλές σχολές λόγω της ΕΒΕ. Σε όλα αυτά τα ανυπέρβλητα εμπόδια και τις ανισότητες μεταξύ των εξεταζομένων που προκύπτουν από ένα απόλυτα εξετασιοκεντρικό σύστημα το Υπουργείο απαντάει με περισσότερο φροντιστήριο;;;;
Επίσης, επεκτείνει την αποκλειστική διαδικτυακή και εξ αποστάσεως παροχή συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού σε μαθητές και μαθήτριες Λυκείου. Μετά την κατάργηση των ΓΡΑΣΥΠ και του μαθήματος του Σ.Ε.Π. από τα Γυμνάσια, οι θέσεις αυτές μεταφέρθηκαν στα Κ.Ε.Σ.Υ. (νυν ΚΕΔΑΣΥ) από όπου καταργήθηκαν το 2021 . Κι ενώ υπήρχε πρόβλεψη για επανίδρυση των ΓΡΑΣΥΠ(Ν. 4823/3-8-2021), το Υπουργείο απαντάει και πάλι με …μία ψηφιακή πλατφόρμα. Στην οποία θα συμπληρώνει ένα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού ο/η μαθητής /τρια και θα πραγματοποιεί ΜΙΑ συνεδρία με πιστοποιημένους συμβούλους που θα ανήκουν στο ΜΕΠ (Μητρώο Επαγγελματικού Προσανατολισμού).
- Ποιος θα εγγυάται την ικανότητα και επάρκεια των συμβούλων; μέχρι τώρα ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. είχε καίριο ρόλο, τώρα καθίσταται μόνο διακοσμητικός ο ρόλος του
- Η παροχή της συμβουλευτικής δεν αρχίζει και τελειώνει στη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου. Όσοι και όσες έχουμε κάποια εξειδίκευση και εμπειρία το γνωρίζουμε πολύ καλά
- Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν μπορεί να αφορά ΜΟΝΟ την Α’ τάξη του Λυκείου. Αφορά διερεύνηση αναγκών ,αξιών, κλίσεων και πρέπει να γίνεται πολύ νωρίτερα αλλά και σε όλες τις τάξεις του Λυκείου μαζί με τη σύνταξη του Μηχανογραφικού δελτίου στο τέλος της Γ’ λυκείου..
- Ανοίγει πλέον διάπλατα η πόρτα του δημόσιου σχολείου σε ιδιωτικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών Συμβουλευτικής, οι οποίες προφανώς και θα αμείβονται αδρά(το κόστος των τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού στις ιδιωτικές εταιρείες είναι ιδιαίτερα υψηλό ενώ του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ήταν δωρεάν), όταν επί δεκαετίες τη δουλειά αυτή έκαναν οι εκπαιδευτικοί που ήταν πιστοποιημένοι/ες από το ΠΕΣΥΠ της ΑΣΠΑΙΤΕ και οι οποίοι/ες γνώριζαν πολύ καλά τους μαθητές/τριες μίας σχολικής μονάδας και φυσικά δεν αρκούνταν στη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου. («Ο μαθητής –χρήστης επιλέγει από το Μ.Ε.Π. τον οικονομικό φορέα που αναλαμβάνει την υλοποίηση των υπηρεσιών ατομικής συμβουλευτικής επαγγελματικού προσανατολισμού, στον οποίο αποδίδεται απευθείας η οικονομική διευκόλυνση»).
- Οι λίγοι/ες εναπομείναντες/ασες σύμβουλοι ,οι οποίοι πλέον εργάζονται στις ΔΔΕ των νομών δεν έχουν συγκεκριμένο πλαίσιο αρμοδιοτήτων και κάνουν πολλά περισσότερα από ένα απλό τεστ προσανατολισμού
Κλείνοντας, να προσθέσω (κάτι που αφορά και τον νομό Ξάνθης) ότι και στο πολυσυζητημένο θέμα της ψηφιακής πλατφόρμας για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας, γίνεται αναφορά σε «Ειδικούς Συμβούλους, οι οποίοι θα αναλαμβάνουν εκστρατείες ενημέρωσης για την ενδοσχολική βία. Αυτοί θα προέρχονται είτε από δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα». Και επειδή διαβάσαμε και ψηφίστηκε ήδη η κατάργηση του ΟΚΑΝΑ ,άρα και του Κέντρου Πρόληψης των εξαρτήσεων στον νομό μας, σκέφτομαι ότι πολύ (τυχαία;;;;) συνέπεσαν όλα αυτά. Ως εκπαιδευτικός του νομού μας μόνο λύπη έχω να εκφράσω, διότι με το Κέντρο Πρόληψης «Έκφραση» έχουμε συνεργαστεί μέσω των σχολείων μας χρόνια με δράσεις, παρεμβάσεις ,συμβουλευτική σε μαθητές και μαθήτριες που στέλναμε. Συχνά ήταν τέτοιος ο όγκος των ραντεβού που δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν. Και πάλι το Υπουργείο απαντά όχι με επιπλέον προσλήψεις σε ένα δημόσιο φορέα αλλά με κατάργησή του και προφανώς με αντικατάστασή του από ιδιώτες.(« Οι αποδέκτες-υπεύθυνοι υποδοχείς αναφορών σε επίπεδο σχολικής μονάδας του άρθρου 7 και οι τετραμελείς ομάδες δράσης των προηγούμενων εδαφίων δύνανται να συνεπικουρούνται σχετικά με ειδικά επιστημονικά θέματα και κατευθύνσεις από Ειδικούς Συμβούλους στο πλαίσιο μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και φορέα του δημοσίου τομέα της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α ́143) ή ιδιωτικού φορέα, ο οποίος αναλαμβάνει την πρόσληψη και τη δαπάνη απασχόλησής τους.»)
Ο τελευταίος άνθρωπος που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «τεχνοφοβικός» θα ήταν η γράφουσα. Ωστόσο, το μέλλον θα δείξει αν τελικά οι «ρυθμίσεις» ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση και επ’ ωφελεία εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων αλλά και των γονέων. Οτιδήποτε άλλο δεν είναι ούτε ρύθμιση πολύ δε μάλλον ούτε μεταρρύθμιση . Αφήνω ,ως τροφή για σκέψη, ένα άρθρο που κυκλοφόρησε πρόσφατα και αναφέρει ότι σε μία από τις Σκανδιναβικές χώρες μετά την αποθέωση των ψηφιακών μέσων επιστρέφουν στα βιβλία. Μήπως πάλι στην Ελλάδα δεν είμαστε με τη σωστή πλευρά της ιστορίας; Θα δείξει η εξέλιξη αλλά φοβάμαι ότι η διάλυση δημόσιων δομών και θεσμών που λειτουργούν εδώ και δεκαετίες και σε μεγάλο βαθμό με επιτυχία είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή για όλους και όλες όσοι /ες εμπλεκόμαστε και υπηρετούμε τη δημόσια εκπαίδευση.
Βουγιουκλή Κατερίνα
Φιλόλογος
