Βασικά σημεία από την παρουσίαση του ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑ
Ο πρώτος άξονας του σχεδίου μας αφορά την αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία. Τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν ξανά ραγδαία λόγω των πολιτικών της κυβέρνησης κατά την πανδημία με το ανεπαρκές πρόγραμμα γέφυρα και εξαιτίας της μείωσης των εισοδημάτων και της δραματικής αύξησης των εξόδων στέγης από το 2020 και μετά.
Το πρόβλημα είναι υπαρξιακό για την κοινωνική συνοχή, με δεδομένο ότι τα 4/5 του πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών είναι η αξία της ακίνητης περιουσίας τους. Από τα 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τα 3 εκατομμύρια έχουν ιδιόκτητη στέγη και από αυτά το 23% έχουν δάνεια και υποθήκες.
Ο νέος πτωχευτικός νόμος της Ν.Δ., οι πλειστηριασμοί, οι τράπεζες, οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, δημιουργούν μια μοναδική στην Ευρώπη κατάσταση όπου συσσωρεύεται ένα μεγάλο ανενεργό στεγαστικό απόθεμα και απειλείται με αναδιανομή ο μοναδικός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών.
Υπάρχει λοιπόν άμεση και επιτακτική ανάγκη να προλάβουμε ένα τεράστιο κύμα εκποίησης λαϊκής περιουσίας που όμοιό του δεν έχει ζήσει ποτέ η χώρα ακόμη και τα πιο σκληρά μνημονιακά χρόνια της μεγάλης κρίσης. Να προλάβουμε δηλαδή τον κίνδυνο να αλλάξουν χέρια τα σπίτια που παραδοσιακά περνούσαν από γενιά σε γενιά.
TO ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΣ
Για τους λόγους αυτούς, το σχέδιό μας προβλέπει:
- την κατάργηση του ακραία αντικοινωνικού πτωχευτικού νόμου που ψήφισε η κυβέρνηση της Ν.Δ.,
- την επαναφορά της προστασίας της κύριας κατοικίας των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης, με την υπαγωγή τους τόσο στην εξωδικαστική όσο και στη δικαστική διαδικασία και
- τη δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις Τράπεζες.
Για ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών μας, η χορήγηση ρύθμισης θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων. Επιπρόσθετα, για τα ρυθμιζόμενα δάνεια νοικοκυριών, σχεδιάζουμε μια μεγάλη καινοτομία: Τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας, που θα επιχορηγεί υπό προϋποθέσεις, τμήμα της ρυθμισμένης οφειλής, που δε μπορεί να εξυπηρετήσει ο πολίτης.
Ο δεύτερος άξονας του σχεδίου μας, αφορά τον έλεγχο της δραστηριότητας του Airbnb και την αντιμετώπιση αυτού που ονομάζουμε «φούσκα των ακινήτων». Η ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του Airbnb, αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες της συνεχούς αύξησης τιμών αγοράς και ενοικίων κατοικίας, της δημιουργίας δηλαδή αυτής της νέας φούσκας των ακινήτων.
Νέοι, οικογένειες με παιδιά, ΑμΕΑ, ηλικιωμένοι, ευάλωτοι, μονογονεϊκά νοικοκυριά που απαρτίζουν τα αδύναμα μεσαία στρώματα, αδυνατούν να βρουν αξιοπρεπή στέγη. Αντίθετα, τα τρία τελευταία χρόνια, η ραγδαία αύξηση των τιμών αγοράς ακινήτων και ενοικίων, φτάνει μεσοσταθμικά στο 32%.
Η πρόσφατη αύξηση των αντικειμενικών αξιών κατά 20%, από την 1/1/22 στο 55% των περιοχών της χώρας όπως και η αύξηση του κόστους κατασκευής νέων κατοικιών, ενισχύει τη φούσκα των ακινήτων, δηλαδή τα υπερτιμημένα ενοίκια και το μεγάλο κόστος αγοράς.
Το πρόβλημα δεν το προκαλούν οι ιδιοκτήτες που νοικιάζουν τα 2 ή 3 ακίνητα που διαθέτουν μέσω Airbnb.
Το πρόβλημα είναι αυτό το καθεστώς «άγριας Δύσης» που αφήνει ανεξέλεγκτη τη δυνατότητα κάποιων ισχυρών ν’ αγοράζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα και να μετατρέπουν παραδοσιακές οικιστικές ζώνες σε γειτονιές Airbnb, ξεσπιτώνοντας νέους και νέες, ξεσπιτώνοντας οικογένειες και νοικοκυριά και αλλάζοντας βίαια το χαρακτήρα των πόλεων.
Αυτό που επιδιώκουμε, είναι η θέσπιση κανόνων και αρχών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, αλλά και προς όφελος της υγιούς επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Γι’ αυτό λοιπόν, το σχέδιό μας προβλέπει:
-
Την απαγόρευση δραστηριοτήτων Airbnb στα Νομικά Πρόσωπα, για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
-
Την απελευθέρωσή της δραστηριότητας του Airbnb μόνο για τα Φυσικά Πρόσωπα και ως 3 ακίνητα ανά ιδιοκτήτη και διαχειριστή.
-
Τη θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων για τη μικτή μίσθωση, δηλαδή 8 ως 9 μήνες ως κατοικία ή φοιτητική κατοικία, και 3 ως 4 μήνες ως Airbnb.
Ο τρίτος άξονας του σχεδίου μας είναι η προστασία του δικαιώματος των νέων ανθρώπων στην αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή. Στόχος μας είναι η επανάκτηση του δικαιώματος στη στέγη των νέων συνολικά και ειδικότερα των νέων ζευγαριών, από 25 έως 44 ετών.
Το σχέδιό μας προβλέπει το διπλασιασμό τόσο του επιδόματος όσο και των δικαιούχων επιδόματος στέγης για νέους από 25 ως 44. Έτσι λοιπόν αυξάνουμε την επιδότηση από 70 σε 140 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με ένα μέλος κι από 175 σε 350 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με 2 παιδιά.
Αντιστοίχως, αυξάνουμε και τα εισοδηματικά κριτήρια, από 7.000 σε 14.000 για την επιδότηση νοικοκυριού με ένα μέλος κι από 17.500 σε 35.000 για την επιδότηση ζευγαριού με 2 παιδιά.
Το σύνολο λοιπόν των δικαιούχων μ’ αυτές τις παρεμβάσεις, αναμένεται να φτάσει στα 150.000 νοικοκυριά νέων και νέων ζευγαριών, από 25 έως 44 ετών, μ’ ένα συνολικό επιπλέον κόστος για το δημόσιο Ταμείο στα 255 εκατομμύρια το χρόνο.
Ο τέταρτος άξονας και ίσως πιο ενδιαφέρων και πιο συνολικός άξονας, είναι αυτός που αφορά τη νέα στεγαστική πολιτική για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης και προσιτής οικονομικά στέγης, για την κοινωνική πλειοψηφία.
Το σχέδιό μας για τον σκοπό αυτό προβλέπει τη δημιουργία Τράπεζας Στέγης. Η Τράπεζα Στέγης δημιουργείται, πρώτον, από κενά ανεκμετάλλευτα κτίρια του Δημοσίου, των Δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού, Σωματεία, Ιδρύματα, κληροδοτήματα, για την αγορά ή την ενοικίασή τους.
Έχουμε έναν τεράστιο αριθμό αναξιοποίητων μη στεγασμένων κτιρίων που ανήκουν σε τέτοιους φορείς, του ευρύτερου δημόσιου χώρου. Από κενά εγκαταλελειμμένα κτίρια επίσης ιδιωτών, σε διάφορους Δήμους, κατοικίες ή άλλων χρήσεων, εφόσον μετατρέπονται αυτά εύκολα σε κατοικίες, επίσης για αγορά ή ενοικίαση. Επίσης η Ελλάδα, έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κενών, άδειων κτιρίων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τρίτον, το σχέδιό μας αυτό, κυρίως έχει στόχο η Τράπεζα Στέγης να ενισχυθεί από κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών, που θα διαθέτουν τα διαμερίσματά τους, τις οικίες τους, στην Τράπεζα Στέγης, προς ενοικίαση για 3, 5 ή 8 χρόνια, χάρις σ’ ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων που θα δοθεί σ’ αυτούς τους ιδιοκτήτες, από το κράτος.
Το οποίο πακέτο θα περιλαμβάνει φοροελαφρύνσεις, όπως η κατάργηση φόρου ενοικίου και ΕΝΦΙΑ για όσο χρόνο γίνεται η ενοικίαση στο κράτος, στην Τράπεζα Στέγης, εξασφάλιση βεβαίως της καταβολής ενοικίου 12 μήνες το χρόνο και για όση διάρκεια γίνει αυτή η παραχώρηση, ενεργειακή αναβάθμιση του ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό, ασφάλεια πυρός, νομική κάλυψη, εγγύηση καλής κατάστασης και ανακαίνιση του ακινήτου μετά τη λήξη της παραχώρησης.
Αυτός που θα παραχωρεί το ακίνητό του, θα ξέρει ότι, όταν θα το πάρει πίσω, θα έχει μεγαλύτερη αξία από αυτήν που είχε όταν το παρέδωσε.
Η υλοποίηση των έργων αποκατάστασης για τις δυο πρώτες περιπτώσεις, δηλαδή τα άδεια ακίνητα του Δημοσίου ή των ιδιωτών, οι εργασίες λοιπόν αποκατάστασης των δυο πρώτων περιπτώσεων, των ανεκμετάλλευτων δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, θα γίνεται σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας με συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο και με χρηματοδότηση από εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς πόρους.
Ο πυρήνας του σχεδίου μας είναι η τρίτη περίπτωση, η Τράπεζα Στέγης. Και είναι ο πυρήνας ακριβώς γιατί με αυτό τον τρόπο δεν απαιτείται μεγάλος χρόνος και πολύ μεγάλα έξοδα αποκατάστασης και μπορεί πράγματι, αν πετύχει, να αποτελέσει τον άμεσο ρυθμιστικό παράγοντα συγκράτησης των ενοικίων και ελέγχου της φούσκας των ακινήτων.
Τέλος, ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την καταπολέμηση της στεγαστικής κρίσης, πέρα από τη δημιουργία στέγης, απαιτεί και την ορθή διαχείριση και διάθεση της προσιτής οικονομικά στέγης. Γι’ αυτό και το σχέδιό μας προβλέπει:
1) Την ψηφιακή διαχείριση και τη διάθεση της προσιτής οικονομικά στέγης, θεσπίζοντας νόμο-πλαίσιο για τη στέγη και κεντρική δομή του κράτους σε επίπεδο Υφυπουργείου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
2) Δημιουργώντας ένα Ψηφιακό Παρατηρητήριο αποθέματος Στέγης, το οποίο θα λειτουργεί σε κάθε Δήμο της χώρας και στην κεντρική δομή του κράτους και θα περιλαμβάνει Μητρώα Κατοικιών, Μητρώα Δικαιούχων και αντιστοίχιση μεταξύ δικαιούχων και κατοικιών.
