Λίγες ώρες πριν από τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. ο Κ. Μητσοτάκης θέλησε να στείλει ένα μήνυμα στην Τουρκία, και δη με ρίμα, όπως του αρέσει το τελευταίο διάστημα: “Οι μονομερείς ενέργειες προκαλούν παρενέργειες” είπε και πρόσθεσε ότι “οι επιθετικές κινήσεις φέρνουν ανάλογες απαντήσεις”.
Για να γίνει σαφέστερος επανέλαβε ότι έχει φτάσει “η ώρα της διπλωματίας” κι ότι είναι στο χέρι της Τουρκίας να αποδείξει έμπρακτα εάν όντως θέλει την αποκλιμάκωση και τον διάλογο. “Διαφορετικά η Ευρώπη έχει κι άλλους τρόπους να προστατεύσει τα συμφέροντά της, αλλά και την ευρύτερη ασφάλεια στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου” προειδοποίησε ο πρωθυπουργός.
Ο Μητσοτάκης απέφυγε συστηματικά να ξεστομίσει τη λέξη “κυρώσεις”, καθώς αυτή τη στιγμή η Αθήνα δεν θέλει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία την επαύριο της συνόδου. Θέλει, όμως, να επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι του Ερντογάν μια λίστα με “στιβαρές” κυρώσεις, οι οποίες θα επιβληθούν εάν ο Τούρκος Πρόεδρος αρχίσει πάλι τις προκλήσεις. Εναντίον της Ελλάδας…
Για την Κύπρο, βλέπουμε. Ίσως να σταθεί αρκετή η “τιμωρία” δύο στελεχών της τουρκικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου, που παρανόμως συνεχίζει να αναζητεί υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Το ερώτημα είναι εάν θα επιβληθούν αυτόματα ή θα χρειαστεί και πάλι μια σειρά από συνόδους κορυφής. Αυτό αποφεύγει να το ξεκαθαρίσει ακόμη και ως αίτημα η ελληνική κυβέρνηση, ίσως για να μην φανεί ότι φεύγει με άδεια χέρια από τη σύνοδο. Ο Μητσοτάκης ξέρει ότι οι μισοί εταίροι δεν θέλουν ούτως ή άλλως να τρίξουν τα δόντια στην Τουρκία ή να θέσουν σε τόσο δα κίνδυνο τις διμερείς οικονομικές σχέσεις τους, ενώ οι περισσότεροι έχουν την εκτίμηση ότι μια σκληρή στάση θα πεισμώσει τον Ερντογάν, αντί να τον ενθαρρύνει να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.
Ο πρόθυμος Ερντογάν
Υπενθυμίζεται πως ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί εδώ και καιρό να πείσει τους τρίτους ότι είναι πάντοτε πρόθυμος για διάλογο, και μάλιστα “χωρίς προϋποθέσεις”. Ενόψει της συνόδου κορυφής επανέλαβε την προσπάθεια στέλνοντας επιστολή στους ηγέτες των κρατών – μελών, πλην Ελλάδας και Κύπρου. Στην οποία, πέρα από την απόλυτη προθυμία για διάλογο που εκφράζει, κατηγορεί την Ελλάδα για τις εντάσεις αυτού του καλοκαιριού -“αμφισβήτησε τις ενεργειακές μας δραστηριότητες”- και ζητάει τη “δίκαιη οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στην ανατολική Μεσόγειο σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας”. Ζητάει ακόμη την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης με την Ε.Ε. και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.
Σε πολλά αυτιά τρίτων το “διάλογος χωρίς προϋποθέσεις” ακούγεται καλύτερο από το “συζητάμε μόνο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών” που λέει εδώ και χρόνια η Αθήνα, με αποτέλεσμα να μην είναι απόλυτη η κατανόησή τους για τις θέσεις της Ελλάδας. Επιπλέον οι Ευρωπαίοι δεν ξεχνούν ότι η Τουρκία είναι εταίρος στο ΝΑΤΟ και επιτελεί “θαυμαστό και αξιοσημείωτο” έργο φιλοξενώντας τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες, όπως υπογράμμισε χθες από το βήμα της γερμανικής Βουλής η καγκελάριος Μέρκελ.
Την ίδια ώρα ο υπουργός της, των Εξωτερικών Χάικο Μάας, μιλάει συχνά πυκνά με τους Νίκο Δένδια και Μεβλούτ Τσαβούσογλου με στόχο να αρχίσουν το ταχύτερο οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Τακτικά επικοινωνούν, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, και οι σύμβουλοι των Μητσοτάκη και Ερντογάν Ελένη Σουρανή και Ιμπραήμ Καλίν, με τον δεύτερο να είναι λαλίστατος και να… αποκαλύπτει “τα τρία επίπεδα του διαλόγου” μεταξύ των δύο χωρών. Την ύπαρξη διευρυμένης ατζέντας δηλαδή. Ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών, πάντως, ακόμα δεν έχουμε.
Το ζόρι της Κύπρου
Δεν ξέρουμε εάν βοήθησε η επίσκεψη Δένδια χθες στη Λευκωσία, η δεύτερη μέσα στον μήνα. Ο υπουργός Εξωτερικών ήθελε αφενός να δείξει στον Κύπριο ομόλογό του ότι η Ελλάδα στηρίζει την Κύπρο, αφετέρου να πείσει την κυπριακή πλευρά να μην κάνει μεγάλη φασαρία με τις κυρώσεις στη σύνοδο κορυφής. Και μάλλον τελικά δεν θα κάνει, σύμφωνα με όσα μαθαίνουμε από τη Λευκωσία…
